05/07/2019Wróc do listy
Poznajcie bliżej farmaceutę szpitalnego!
Zdecydowana większość pacjentów kojarzy farmaceutów jedynie z pracą w aptece ogólnodostępnej, lecz to nie jedyne miejsce w którym możecie go spotkać. Gdzie jeszcze pracuje farmaceuta? Poznajcie tajemnicze, lecz z pewnością wyjątkowe oblicze tego zawodu. Poznajcie farmaceutę szpitalnego!
Współczesne apteki szpitalne to placówki na które każdego dnia czeka wiele zadań. Ich podstawową rolą jest zaopatrywanie danego szpitala w leki i wyroby medyczne. To jednak nie wszystko. Apteki szpitalne zabezpieczają placówki lecznicze również w środki odkażające, kontrastowe, radiofarmaceutyki, opatrunki, narzędzia do operacji, protezy, czy implanty. Realizują nawet setki zapotrzebowań spływających do nich prosto z oddziałów szpitalnych. To właśnie w tych jednostkach na co dzień pracują farmaceuci szpitalni. Czym się zajmują?
Jak w szwajcarskim zegarku
Farmaceuci szpitalni to przede wszystkim wysokiej klasy specjaliści dbający o dostarczenie pacjentowi bezpiecznego i skutecznego leku. Zanim jednak lek trafi do łóżka pacjenta, farmaceuta musi wykonać wiele czynności – zaczynając od zakupu leków gotowych w hurtowniach farmaceutycznych, poprzez sprawdzenie ich autentyczności, kończąc na przygotowaniu leku na potrzeby konkretnego pacjenta.
W zakresie jego obowiązków jest również przygotowywanie leków recepturowych, takich jak m.in. mieszanki, proszki, maści, krople do oczu, czopki, płyny infuzyjne, czy roztwory do dializy. To w sumie setki, a nawet tysiące butelek i worków wypełnionych lekami podłączonych do skomplikowanej aparatury medycznej. Do tego dochodzą dzienne porcje medykamentów, trafiających na oddziały w określonym czasie, w szczegółowo wyliczonych dawkach. Nie ma mowy o najmniejszym błędzie. Wszystko musi działać jak w szwajcarskim zegarku.
Warto wiedzieć, że to właśnie farmaceuta szpitalny jest jedyną uprawnioną osobą do przygotowywania leków cytotoksycznych i tych do żywienia pozajelitowego. Zanim je przygotuje musi sprawdzić poprawność zlecenia lekarskiego pod względem zapisanych dawek, które są uzależnione m.in. od wieku, masy ciała, wyników badań, ale także od przebiegu innych chorób, na które pacjent się leczy. Następnie ocenia potencjalne ryzyko wystąpienia interakcji oraz stabilność wyprodukowanego leku. Przy tak wysoce specjalistycznych lekach każdy dodatkowy miligram jest istotny. Jego przekroczenie może zdecydować o zdrowiu, a nawet życiu pacjenta. Stąd tak ważna jest precyzja i dokładność. Każdy farmaceuta szpitalny po prostu musi mieć te cechy „we krwi”.
Partner dla lekarza
Farmaceuci szpitalni są specjalistami, którzy współuczestniczą w terapii pacjenta. Wspólnie z lekarzem, mikrobiologiem prowadzą nadzór i kontrolę antybiotykoterapii. Współuczestniczą w ustalaniu szpitalnej listy leków, ustalaniu profilaktyki okołooperacyjnej. Farmaceuta w aptece szpitalnej posiada odpowiednią wiedzę na temat produktu leczniczego, dróg podania, interakcji, działań niepożądanych i jego wpływu na organizm.
Jest specjalistą, który - współpracując z lekarzem, pielęgniarką mikrobiologiem - pilnuje bezpieczeństwa farmakoterapii pacjenta. W wielu krajach Europy można obserwować rozwój farmacji klinicznej, gdzie farmaceuta wspólnie z lekarzem ustala jakie leki i w jakich dawkach mogą być zlecone pacjentowi. Po wielu latach doświadczeń przekonano się, że dzięki takiemu rozwiązaniu można osiągnąć lepsze efekty leczenia i obniżyć koszty ponoszone przez daną placówkę.
Niestety, w naszym kraju wciąż brakuje specjalistów z tej dziedziny, którzy mogliby na stałe współpracować z personelem medycznym na oddziałach. Być może niebawem to się zmieni. Przede wszystkim dzięki umiejętnemu „umiejscowieniu” farmaceuty w systemie ochrony zdrowia, nadaniu mu szerszych uprawnień. Pierwszym krokiem na tej drodze będzie uchwalenie ustawy o zawodzie farmaceuty, której celem jest wprowadzenie rozwiązań mających lepiej wykorzystać potencjał tej grupy zawodowej.
Autor: mgr farm. Ewa Steckiewicz-Bartnicka